100 jaar BD-landbouwcursus
De biodynamische landbouw blaast dit jaar 100 kaarsjes uit. Wij zijn blij om ook vandaag nog steeds te kunnen concluderen dat de impact van Steiner en de relevantie van zijn biodynamische kijk op de landbouw nog steeds brandend actueel is. We maken van de gelegenheid gebruik om de biodynamische landbouw in de verf te zetten in deze terugkerende rubriek, naar aanleiding van diens 100-jarige bestaan. Deze maand geven we jullie een inkijk in wat de lezingen, een naschoolse module onder leiding van Koen Dhoore, waar onze cursisten van het Leertraject Bio- & BD-Landbouw voor kunnen intekenen, betekenden. Zowel Koen Dhoore als enkele van de cursisten nemen het woorden en nemen jullie mee in hun beleving.
“In de juiste verdeling van bos, boomgaarden, struikpartijen en beemden met een bepaalde natuurlijke paddestoelcultuur ligt zozeer het wezen van een voorspoedige landbouw dat we daarmee werkelijk meer bereiken, zelfs al zouden we het nuttig oppervlak van de landbouwgrond iets moeten verkleinen. In ieder geval gaan we niet economisch te werk wanneer we het beschikbaar bodemoppervlak zo volledig benutten dat alles waarover ik gesproken heb verdwijnt, en we erop speculeren dat we daardoor meer kunnen verbouwen.
Wat we daardoor meer kunnen verbouwen, wordt namelijk zoveel slechter dat het niet opweegt tegen wat we met de vergroting van het cultuuroppervlak ten koste van andere dingen kunnen bereiken. We kunnen eigenlijk een bedrijf dat zozeer op de bedrijvigheid van de natuur berust als een landbouwbedrijf , helemaal niet voeren zonder op deze manier inzichten te hebben in de totaliteit van het ‘natuurbedrijf’, de wisselwerkingen binnen de natuur in haar geheel.”
(R.Steiner “Vruchtbare Landbouw”, 7de voordracht)
Dit is slechts één van de (zéér) vele paragraafjes die aantonen hoe brandend actueel deze exact 100 jaar oude inspiratiebron van de BD-landbouw nog steeds is.
Dat mochten in het voorbije schooljaar alweer twee groepen cursisten ervaren. Op onze beide leslocaties mochten na de lesdag vaak enkele eerste- en tweedejaars “nablijven”. Niet om straf te schrijven (bij Landwijzer hoe dan ook een ongebruikelijke reden om na te blijven), maar om een “straf geschreven” boek te bespreken.
Nu ja, geschreven … De acht voordrachten die Rudolf Steiner in 1924 uitsprak voor een meer dan honderdkoppig gezelschap werden door de deelnemers van onze leesgroepen voor elke bijeenkomst vooraf gelezen. Tijdens de bijeenkomst werd wat noodzakelijke achtergrondkennis opgediept of opgefrist, maar werd steeds veel ruimte voorzien voor uitwisseling en vragen.
Het is in het levende en levendige gesprek dat “Koberwitz” - de plek waar Steiner zijn landbouwcursus gaf en voorgoed synoniem voor de plek, het gebeuren, de deelnemers, de impuls, … - weer wakker wordt.
Het was alweer een onvergetelijke belevenis, waarvoor ik als begeleider van deze leesgroepen innerlijk geknield zit, “met diep gevoelde dank!”. Elke keer opnieuw een nieuw motief om er volgende schooljaar opnieuw werk van te maken.
Koen Dhoore
Eveline (25e cyclus, Gent):
"Och, wat hebben we allen ons best gedaan om Steiner proberen te snappen. Veruit onbegrijpbare taal, eindeloos lange zinnen en informatie die zo dwars op de wetenschap staat. En toch greep elke voordracht me na de besprekingen tot in mijn diepe kern. Een warm gevoel vanbinnen, een kriebel in de buik, een spiritueel poortje werd geopend. Alles is verbonden."
Louis (24e cyclus, Gent):
"Ik vond het heel fijn om samen met Koen deze voordrachten door te nemen. Het boek op mezelf lezen was moeilijk, vele ideeën en principes hadden een beetje uitleg nodig. Het was fijn die uitleg op een aangepast ritme te krijgen. Er was genoeg ruimte voor onze vragen omtrent de soms nogal raadselachtige passages. Het geheel heeft zeker mijn passie voor BD-landbouw aangewakkerd."
Janna (25e cyclus, Gent):
"Na het lezen van de landbouwcursus is er een zaadje beginnen kiemen dat al lang verborgen lag. Om in groep de mooiste en meest mysterieuze stukken te beschrijven, kwamen we tot hele mooie inzichten maar ook tot nog meer mysterie. Ook al leek het soms (kosmisch) ver te gaan, toch voelde het intuïtief heel natuurlijk aan. Het heeft me een richting gegeven die ik verder wil uitzoeken. Ik ben ontzettend dankbaar dat ik aan deze lezingen heb mogen deelnemen."
Arne (25e cyclus, Gent):
Ik selecteerde enkele quotes uit de landbouwcursus die me zijn bijgebleven en graag met jullie wil delen:
"De wetenschap mag dan gelijk hebben, de realiteit trekt zich daar niets van aan."
"De cambiumlaag van een boom ziet er niet als wortels uit, het is de groeilaag die steeds nieuwe cellen vormt, waar kruidachtig plantenleven boven de grond tevoorschijn komt. De boom met zijn cambiumlaag is werkelijk het aarde-element omhoog gestulpt, naar buiten gegroeid in het luchtelement."
"De brug tussen zuurstof en koolstof wordt overal
In het dierenrijk, in het plantenrijk, ook in het inwendige van de aarde geslagen door stikstof. En het geestelijke gebied dat, met behulp van zwavel, in de stikstof aan het werk is, dat geestelijke gebied is hetzelfde als dat we als het astrale betitelen. Overal waar lijnen en wegen zijn gebaand in de koolstof, daar sleept de stikstof de zuurstof heen, daar sleept het astrale in de stikstof het etherische heen. Stikstof is in werkelijkheid de drager van de beleving."
"Het grootste deel van wat we dagelijks eten, dient er helemaal niet voor om als substantie in het lichaam te worden opgenomen en in het lichaam te worden afgezet. Het grootste deel dient ervoor om de krachten die erin besloten zijn aan het lichaam af te geven, om het lichaam tot activiteit aan te zetten. Het gaat in de stofwisseling niet in de eerste plaats om distributie van massa, waar het om gaat is of wij met de voedingsmiddelen de vitaliteit van die krachten op de juiste manier in ons kunnen opnemen."
"Het is nu eenmaal zo dat we, als we niet met positieve voorstellen kunnen komen, negatieve uitspraken eigenlijk achterwege moeten laten, omdat dat alleen ergernis oproept"
Claire (25e cyclus, Gent):
"Samen de voordrachten lezen onder begeleiding van Koen was niet enkel verbindend, maar ook een heuse bijdrage aan mijn visie op landbouw en natuur. Ik voel me aangewakkerd en gesteund om landbouw in meer perspectieven te bekijken dan enkel het economische of wetenschappelijke."