In deze rubriek stelden we eerder al het boek ‘Het verborgen leven van bomen’ van de Duitse boswachter Peter Wohlleben (what’s in a name?) voor. De documentaire ‘Intelligent Trees’, die in 2017 verscheen, brengt zijn verhaal over de letterlijk en figuurlijk diepgaande connecties tussen bomen in beeld. Deze documentaire is ondertussen op diverse filmfestivals bekroond en werd in 2018 op initiatief van denktank Oikos op verscheidene plaatsen in Vlaanderen vertoond.
Met beelden zichtbaar maken wat je bedoelt met een ondergronds bomen-informatie-internet, is niet zo eenvoudig. Bomen die al jaren stil naast elkaar staan te groeien of informatie die via chemische stofjes en myceliumdraden wordt uitgewisseld, lenen zich niet meteen tot sprekende beelden. Enkele toegevoegde animaties proberen wel duidelijk te maken hoe we ons die communicatie kunnen voorstellen. Maar de grote meerwaarde van de film zit dus niet in het feit dat we de beschreven processen letterlijk te zien krijgen.
De meerwaarde van de film tegenover het boek is vooral dat aan de visie en ervaringen van Wohlleben, de wetenschappelijke feiten, die de Amerikaanse onderzoekster Suzanne Simard heeft ontdekt, zijn toegevoegd. De vaak lyrische uitspraken van Peter Wohlleben over de connecties tussen bomen worden aangevuld en verder onderbouwd met wetenschappelijke kennis. Dat maakt de inzichten van Wohlleben ook toegankelijker en aanvaardbaarder voor positief wetenschappelijk geschoolden, die het vaak wat moeilijker hebben met het denken in levensprocessen, verbindingen en samenwerking in de natuur.
Wat deze film kan betekenen voor de biolandbouw?
Dat het creëren van een landschap en een ecologische samenhang op een biobedrijf van cruciaal belang is. Dat het lange termijn ontwerp van het bedrijfsorganisme (waar men in de permacultuur, voedselbos-beweging en biodynamische landbouw elk op een eigen manier aandacht aan besteedt) even belangrijk is voor de gezondheid van het geheel als het korte termijn beheer. Dat het creëren en ondersteunen van interacties tussen planten onderling en micro-biotopen van essentieel belang is in de landbouw, waar we de natuur in cultuur brengen, maar dat niet duurzaam kunnen zonder kennis van en inzicht in de samenhangen die eigen zijn aan de symfonie van bodem, plant en dier. En dat de verweving van landbouw en natuur en de combinatie van bomen en éénjarige teelten een evidentie zou moeten zijn. Als iedereen die de term agro-ecologie in de mond neemt, dit zou bedoelen, zouden we al een heel eind opschieten.
Meer over de documentaire (o.a. trailer) vind je hier: https://www.intelligent-trees.com/
De documentaire bekijken tegen vergoeding kan hier: https://vimeo.com/ondemand/intelligenttrees
Een mooie bespreking van de inhoud van de documentaire vind je hier: https://www.onderdebomen.be/2017/10/09/intelligent-trees-documentaire-over-de-wood-wide-web/
Geert Iserbyt