Donderdag 5 juni markeerde de afsluiting van het agro-ecologisch onderwijsproject dat Landwijzer VZW realiseerde voor de werkgroep 'Bio in Onderwijs'. Met de integratie van agro-ecologie in de secundaire leerplannen van het land- en tuinbouwonderwijs, heeft de werkgroep actief gezocht naar manieren om dit op het terrein toegankelijker te maken. In samenwerking met het Departement Omgeving, Agentschap Landbouw en Landwijzer liep van 2022 tot 2024 een lesgeverscursus Agro-Ecologie voor leerkrachten en de concrete omschakeling van enkele praktijkpercelen.
Een belangrijk onderdeel van dit project was de oprichting van "Living Labs Agro-Ecologie" op de Broederschool Biotechnische & Sport in Sint-Niklaas en de Gemeentelijke Technische Tuinbouwschool in Merchtem. Hier schakelden teeltleiders, onder begeleiding van bio-adviseur Lieven Delanote, praktijkpercelen om naar agro-ecologische teeltmethoden met als doel de leerlingen zo zelf de kans te geven om praktijkervaring op te doen en verschillende teeltmethoden te vergelijken.
De focus ging uit naar de ontwikkeling van teeltplannen met primair aandacht voor bodemzorg, waarbij voldoende ruststroken de porositeit en stikstofopslag moesten stimuleren. Na het oogsten van de gewassen werden steeds de mogelijkheden besproken om te werken met tussenseizoensteelten. Een extra uitdaging hierbij was het afstemmen van het teeltplan op de schoolvakanties, vooral vanwege de onkruiddruk in de zomermaanden. Hoewel niet elke teelt succesvol was, konden deze uitdagingen dankzij de extra inspanningen van de teeltleiders en leerlingen overwonnen worden.
Het is daarom net extra jammer dat een landbouwschool sinds dit jaar niet langer automatisch een actief landbouwbedrijf is. Dit heeft als gevolg dat ze geen financiële steun meer ontvangt voor de aanschaf van hulpmiddelen, zoals een wiedeg, die juist de integratie van moderne landbouwpraktijken bevorderen. Deze hulpmiddelen zijn essentieel om de leerlingen een eigentijdse en professionele uitstraling te geven. Dit probleem hebben we via dit project onder de aandacht gebracht bij de Vlaamse Overheid.
Hiernaast hebben de afgelopen twee schooljaren 19 deelnemers van 12 middelbare land- en tuinbouwscholen uit alle onderwijsnetten deelgenomen aan de allereerste lesgeverscursus agro-ecologie.
Het eerste deel ging door op de landbouwbedrijven zelf. We danken hiervoor de medewerking van De Kollebloem, BoerEnCompagnie, De Zonnekouter, Het Reigershof, De Vaerendriesch, De Kijfelaar en het Schaaphof.
In het tweede deel gingen de deelnemers zelf aan de slag met proeflessen, waarbij ze die nieuwe kennis in de praktijk konden brengen voor de collega’s. De leerkrachten gaven hierop ter ondersteuning collegiale feedback.
Met een slotevent op woensdag 5 juni op de Gemeentelijke Technische Tuinbouwschool in Merchtem, bijgewoond door zo’n 35 deelnemers, werd het einde van dit project toepasselijk gevierd aan één van de omgeschakelde percelen.
Het was een unieke kans om de resultaten te delen met een bredere groep geïnteresseerden.
Willem Van Schuerbeeck, directeur van de Tuinbouwschool Merchtem, heette de aanwezigen welkom en sprak over de waarde van het project. "Het is inspirerend om te zien hoe agro-ecologische principes in onze scholen tot leven komen. Dit project heeft onze leerlingen waardevolle vaardigheden en inzichten gegeven".
Koen Dhoore, de begeleider van de lesgeverscursus, gaf een terugblik op de voorbije 11 lesdagen. Het laatste woord was aan de deelnemers zelf die met mooie getuigenissen hun waardering uitten en hun dankbaarheid toonden voor het collegiale netwerk dat tijdens de cursus was ontstaan.
Hierna leidde Geert Tirry, teeltleider en pionier van de Living Labs, een rondleiding over het praktijkveld. Bezoekers kregen een inkijk in de teeltmethoden die de leerlingen sinds kort kunnen waarnemen en leren.
De middag werd afgesloten met een netwerkmoment.
De werkgroep 'Bio in Onderwijs' kan zo met trots terug kijken op een geslaagd traject. We geloven op deze manier scholen en leerkrachten te inspireren opdat ze zelf kunnen werken aan de integratie van agro-ecologie in hun lessen.
Daarnaast hopen we het waardevolle netwerk, dat tijdens deze lesgeverscursus is ontstaan, verder te versterken in een vervolgproject. Een eventueel vervolgproject doet ons ook dromen om het afgelopen traject beschikbaar te stellen aan een nieuwe groep leerkrachten.
