Deze zomer is er één van warm, warmer, warmst én bij gevolg droog, droger, droogst. De droogteproblematiek werd treffend in beeld gebracht in deze video, die ook op de website van VRT-nieuws werd gedeeld. Het illustreert hoe het komt dat regen na een lange droge periode wateroverlast kan veroorzaken en hoe een bodem na een hittegolf nog amper water absorbeert.
Bij landwijzer leiden we nieuwe boeren op. Kenmerkend is hun optimisme over de regeneratieve kracht van landbouw. Een gezond landschap slaat water op en filtert het, koelt de omringende atmosfeer af, creëert mist en wolken, en voorkomt overstromingen en droogte. Complexe systemen waarbij alle koninkrijken van het leven betrokken zijn, zijn verantwoordelijk voor de watercyclus op het land.
Hoe maken we een plan voor de toekomst met de gehele watercyclus in gedachten? De boeren kunnen deze omslag echter niet alleen maken. Structureel moet er aan een context gewerkt worden die een landbouwtransitie stimuleert.
Zoals ‘het nieuws’ steeds bericht over de rampspoed kijk ik uit naar ‘het nieuws’ dat bericht over realisaties van herstel. Nationale berichtgeving over resistente zaadvaste rassen, de historische stijgingen van het organisch stofgehalte in de bodem, over de mestkevers die aan een heropleving bezig zijn, over het landschap die de regen kon slikken na een periode van droogte, over koeien die genieten van de schaduw op de weilanden, over de stijgende grondwaterstand, over boeren die waardering krijgen voor hoe de aanplant van de kilometers hagen en heggen bijdraagt aan de erosiebestrijding, …
Om tot die omslag te komen is er een plan nodig, een plan voor een landbouwtransitie die meewerkt aan een veerkrachtig landschap dat natuur en landbouw integreert. Een plan, gevoed door boeren en lokale voedselraden, die de verschillende beleidsdomeinen verbindt. Een plan waar we enthousiast van worden. In Nederland is er een ‘Groenboerenplan’ met aanbevelingen voor een landbouwtransitie, inspiratie voor ons in België?
Eva Samyn