De nieuwe genetische ‘knip-en-plak-technieken’ zoals Crispr-Cas9 worden door hun voorstanders voorgesteld als een verderzetting -met hoogstens een lichte versnelling- van de klassieke kruisingen of de mutaties, die van nature kunnen plaatsvinden. Vooral het feit dat in een aantal gevallen in het eindproduct geen genen meer terug te vinden zijn, die van een andere soort afkomstig zijn (transgenese), wordt vaak als argument gebruikt om te stellen dat het bijgevolg niet om een genetisch gewijzigd gewas gaat. Door toepassing van de CrisprOff techniek worden zelfs helemaal geen soortvreemde genen meer aangewend. De gentech-lobby argumenteert dat we enkel naar het resultaat moeten kijken (welke genen zitten erin) en dat de wijze waarop dat tot stand komt, de techniek zelf, waardenvrij is en niet hoeft beoordeeld te worden op wenselijkheid of voorzorg.
Daarmee gaat ze voorbij aan de uitgangspunten van de agro-ecologische en biologische beweging in landbouw en voeding, die natuurlijkheid, gezondheid, ecologie, fairness en voorzorg vooropstelt. De gentech-lobby vecht al geruime tijd de uitspraak aan van het Europees Hoog Gerechtshof in 2018, die zegt dat ook deze nieuwe gentechnieken volgens de GGO-wetgeving moeten blijven beoordeeld worden en dat dus de producten ervan gelabeld moeten worden als GGO's. De druk wordt, vooral sinds de Brexit, verder opgevoerd en alles wordt nu ingezet om te komen tot een deregulering waarbij de nieuwe gentechnieken zouden kunnen worden toegepast zonder onderhevig te zijn aan de bestaande GGO-wetgeving. Dat wordt gestaafd met éénzijdige wetenschappelijke rapporten. Een dergelijk recent onderzoeksrapport beveelt de EU aan om dit toe te laten. De agro-ecologische beweging in Europa verenigt zich en verzet zich hiertegen. Samen roepen we politici en burgers op om niet in te gaan op deze zoveelste poging om GGO's ongelabeld op de markt te brengen.
PERSBERICHT
Een Europese Green Deal zonder nieuwe gentechnieken
De Europese Green Deal is wat het toekomstig landbouwbeleid betreft alvast duidelijk: tegen 2030 een halvering van het gebruik van chemische, schadelijke pesticiden, een vijfde minder gebruik van kunstmest en een vierde van de landbouwgrond beschikbaar voor de teelt van biologische gewassen. Klare en hoopgevende taal en een steun voor de biologische en agro-ecologische beweging. Een teken ook dat de maatschappelijke kost en de gezondheid van de burger meer aandacht krijgen dan in het verleden.
Het mag niet verbazen dat de agro-industrie zich niet herkent in dit positieve stuk van de Green Deal. De agro-industrie blijft volop inzetten op technologie zoals de nieuwe gentechniek CRISPR/Cas9, die vooral de klassieke landbouwaanpak moet verbeteren, maar focust niet op fundamentele oplossingen aan de bron. Winstmaximalisatie staat voorop, het maatschappelijke, ecologische en sociale belang komt pas erna.
Nieuwe gentechnieken - zoals CRISPR/Cas9 - laten toe om het genetisch materiaal van een organisme aan te passen op een specifieke plaats in het DNA. Net als oudere types GGO’s moeten de organismen waarvan het DNA gewijzigd is met nieuwe technieken van genetische modificatie onder de (terecht strenge) huidige Europese GGO-wetgeving vallen.
In juli 2018 verduidelijkte het Europese Hof van Justitie dat de Europese GGO-wetgeving ook van toepassing is voor nieuwe GGO’s, zoals CRISPR/Cas9. Sinds dat moment werd de druk opgevoerd vanuit de industrie om de huidige Europese regelgeving open te breken.
Meer dan 160 Europese organisaties hebben daarom een brief gericht aan de heer Timmermans, Vice President van de Europese Commissie, waarin ze hun grote bezorgdheid uiten en erop aandringen geen deregulering voor de nieuwe gentechnieken toe te passen. Lees die brief hier.
De Vlaamse organisaties zijn dan ook zeer ontgoocheld de conclusie te lezen van de studie die de Europese Commissie op 29 april vrijgaf en waarin ze o.a. stelt dat de bestaande regels niet meer voldoen voor de nieuwe generatie GGO’s.
De politieke beslissing wordt nu deels doorgeschoven naar de Europese ministerraden van landbouw en leefmilieu. Hiermee mag de deur niet worden opengezet voor een deregulering van de GGO-wetgeving, waardoor de nieuwe GGO-technieken veel gemakkelijker ingang zullen vinden.
We vragen dat de regionale en federale overheden hun verantwoordelijkheid opnemen om de keuzevrijheid van burgers, boeren, veredelaars en verwerkers die geen GGO's willen, te beschermen. We hebben hen dit ook laten weten . Ook deze brief kan je hier lezen.
Om de uitdagingen van de 21ste eeuw het hoofd te bieden hebben we geen transgenese of nieuwe gentechnieken nodig. We hebben een echte innovatieve landbouw nodig, gebaseerd op de uitgangspunten van biologische landbouw en agro-ecologie.Landbouw waarbij boeren controle hebben over zaden en teeltmateriaal, dat ze vrij kunnen gebruiken. Zo kunnen producenten hun eigen zaden en dierenrassen gebruiken, vermeerderen, verkopen en ruilen. Met deze aanpak kan je zonder gentechnologie robuuste gewassen ontwikkelen die aangepast zijn aan de lokale omstandigheden. We hebben landbouw nodig die boeren een eerlijk inkomen biedt en de biodiversiteit en de hulpbronnen behoudt waarvan de productie van gezond, duurzaam voedsel afhankelijk is! Zo garanderen we het Recht op Voedsel zoals gewaarborgd door de Verenigde Naties.
Dit is een gedeeld standpunt van volgende organisaties:
- Bioforum Vlaanderen
- Boerenforum
- Broederlijk Delen
- Climaxi
- FIAN Belgium
- Greenpeace België
- Landwijzer
- Oxfam België
- Velt
- Vitalerassen
- Wervel, beweging voor een gezonde landbouw
- Werkgroep Natuurlijk Imkeren - WNI
Bekijk de IFOAM folder, mede ondertekend door Landwijzer, hier.