Als lid van de werkgroep Bio in Onderwijs heeft Landwijzer zich geëngageerd in een project waarbij we 2 middelbare land- en tuinbouwscholen voor hun praktijkgedeelte helpen omschakelen naar bio. Dat gebeurt in de tuinbouwschool Merchtem en de technische broederschool in Sint-Niklaas.
Agro-ecologie werd onlangs opgenomen in de leerplannen van het secundair land- en tuinbouwonderwijs. Zo zijn we net op tijd om enkele scholen onze expertise aan te bieden.
Dit werk loopt simultaan samen met een lesgeverscursus die open staat voor alle scholen.
In samenwerking met andere sectororganisaties (proefcentrum Inagro, Bio zoekt boer) zijn er bezoeken geweest ter voorbereiding van deze omschakeling.
Samen met bio-adviseur Lieven Delanote hebben we op vrijdag 11 februari 2022 op beide scholen gewerkt aan een concreet omschakelplan & teeltsysteem. Het doel van het bezoek was om met de plaatselijke teeltleiders een fundament te leggen van een biologisch bouwplan op maat van de school. Hiernaast was het ook een fijn weerzien tussen collega’s die op elkaars scholen ervaringen konden uitwisselen.
Bij een omschakeling op een school is niet louter de ecologische component, maar evenzeer de pedagogische opdracht belangrijk. Er moet ook rekening gehouden worden met het verloop van een schooljaar en de schoolluwe vakanties. Voorts willen we werken aan een landbouwsysteem waarbij we bio op een economische en eigentijdse manier in beeld kunnen brengen zodat de leerlingen ook een vertaalslag kunnen maken naar een professionele context.
In een biologisch teeltsysteem wordt steeds vertrokken vanuit een gezonde en levende bodem. Het was opvallend dat we op beide scholen dan ook dezelfde hindernissen aantroffen.
Door veelvoudige & herhaaldelijke bodembewerkingen hadden beide bodems een vervorming waardoor het perceel in het midden regenwater ophield. Louter visueel konden we zien dat de waterhuishouding een eerste aandachtspunt wordt.
Hierna hebben we via een bodemprofiel diepere observaties uitgevoerd. Een steek in de bodem toonde ons dat er op beide scholen ook werk is aan de opbouw van bodemleven en porositeit. De bodem vertoonde enkele blauwe plekken, wat duidt op weinig zuurstof. De grond konden we eenvoudigweg breken in grote hoekige blokvormige structuren, wat dan weer duidt op een lager organische stofgehalte (NPK).
Met deze bevindingen zijn we hierna samen het klaslokaal ingetrokken om te werken aan een teeltplan op maat van deze scholen. Het was ontzettend fijn om te merken hoe er collegiaal samen gewerkt en geflecteerd werd met een duidelijk einddoel: de school helpen een waardig biologisch alternatief aan haar leerlingen aan te bieden.
Via een ruimer teeltplan gaan we trachten bij te dragen aan deze natuurlijk opbouw van organische stoffen. Voldoende ruststroken in een teeltplan moeten dan weer bijdragen aan voldoende doorworteling & stikstofopslag. Het doel is om eerst de organische stof op te bouwen zodat voedingstoffen via een teeltplan, en niet via een chemisch infuus, de teelten kunnen ondersteunen.
In het teeltsysteem plaatsen we daarom eerst voldoende diepwortelende gewassen, die dan later afgewisseld kunnen worden met zomerteelten. Via dieper wortelende groenbemesters gaan de scholen trachten stelselmatig structuur in de bodem aan te brengen.
De kans is groot dat er gewerkt zal worden met een teeltrotatie van 1 op 6, zodat er voor de school nog voldoende ruimte is om zelf een individuele invulling te geven aan haar vruchtwisseling. Zolang dezelfde plantenfamilies gerespecteerd worden binnen een teeltplan kan de school voorkeur geven aan teelten die pedagogisch interessanter zouden zijn.
Binnenkort komen we opnieuw samen om de praktische werkzaamheden en de omschakeling naar bio verder op te volgen. Er is alvast een proces op gang gekomen die nu dient verzorgd te worden.
Deze bijeenkomsten gaven een mooie start waarbij deze 2 scholen elkaar geregeld zullen ontmoeten en waar we vanuit Landwijzer nog voldoende ondersteuning voor kunnen bieden.
Lesgeverscursus agro-ecologie voor leerkrachten secundair onderwijs
In teken van het project ‘Bio in Onderwijs’ wordt voor leerkrachten uit het secundair land- en tuinbouwonderwijs, vanaf september 2022, een lesgeverscursus biologische & agro-ecologische landbouw ingericht.
Het opleidingstraject van 48 lesuren (september 2022 – december 2023), verdeeld in modules bodem-plant-dier, heeft tot doel bio-landbouw & agro-ecologie te integreren in de lessen.
Na afloop van deze opleiding kunnen leerkrachten deze kennis verenigen in concrete opdrachten opdat zij hierna, met aandacht voor methodiek en de pedagogische opdracht, met diepgang les kunnen geven over bio-landbouw & agro-ecologie.
Voorafgaand organiseren we een uitgebreid infomoment waar je kennis kan maken met de opleiding, en waar ruimte is om antwoorden te krijgen op je vragen.
Dit infomoment gaat door op woensdag 20 april van 14u – 17u in de Parkabdij in Leuven in de recent gerenoveerde tiendenschuur. (Abdij van Park 7, 3001 Leuven).
Deelname aan dit infomoment is verplicht alvorens je deelneemt aan de opleiding. Je kan met meerdere collega’s van één school deelnemen aan het infomoment. Meer info over het infomoment vind je hier.
Inschrijven voor het infomoment doe je door naam + school te mailen naar siebe.keirse@landwijzer.be voor vrijdag 15 april 2022.
Voor andere info of vragen kan je terecht op hetzelfde adres of via 0489 27 66 79