Kristien Van den Brande startte in september met het Leertraject Bio- & BD-Landbouw in Gent. Ze loopt stage op De Kollebloem, een biodynamische boerderij in Sint-Lievens-Esse met een lange geschiedenis van voornamelijk groenteteelt — van zaadwinning tot pakketverkoop — en met een grote gevoeligheid voor studie, experiment, observatie, kringlopen, eigenheid, politiek engagement, boerennetwerken, zorg en elkaar. In de koude wintermaanden lezen ze samen de landbouwcursus van Rudolf Steiner, en tijdens de repetitieve arbeidsuren worden de lessen bodemkunde omgezet in aardpeerse schoonheid.
Oktober 2023, onder een flinke herfstzon start ik mijn stage op de Kollebloem. Door dagelijks te oogsten en te spoelen leer ik een groot deel van de herfst- en bewaargewassen kennen. Aardappelen, savooikool, knolselder, prei, groene en Chinese kool, peterselie, bieslook, bladselder en kervel, de allerlaatste tomaten en aubergines, koolrabi, pepertjes, ananaskers, mierikswortel, etc.
Eén strook op de zes hectare bedrijvigheid aan akkerland en grasweides, tunnel- en groenteteelten, bloemen- en kruidenbedden, runderen en kippen, blijft onaangeroerd. Tussen de dikke en sappige Oxhelia wortels en de pastinaken priemen lange groene stengels met gele bloemen de lucht in. Wel drie meter hoog, iets ranker dan de zonnebloem en misschien ook iets buigzamer. De wind wiegt er welig door. Naarmate de herfst vordert, worden de stengels bruin en dor, ze ratelen tegen elkaar aan, en na storm Pia knikken ze laag bij de grond en wijzen ze allemaal in een scherpe hoek Noord-Oostwaarts.
Op zeven november doen we de eerste oogst. Onder de grond heeft het knolgestel zich maandenlang vertakt in rozetjes van gele en rode aardperen. Op dubbele voetlengte van de stengels duwen we een spade de aarde in, en ze verschijnen in de meest onregelmatige vormen. Bluts, bobbel, buil, schub. Geen enkele is dezelfde, maar vreemdgenoeg is er af en toe één die voor een soort bovennatuurlijke symmetrie kiest, alle knobbels netjes geschranst van groot naar klein op de wortelstengel. Een vriend stuurt me als repliek op die verbazende vondst: “Ook aardperen dromen van imaginaire lichamen”.
Ik zit het liefst tussen de aardperen in de vroege ochtend, wanneer de zon heel kort het laaghangende grijze wolkendek omhoogduwt. Op mijn knieën in de samengeklitte modder, de aarde barkoud, mijn vingers wriemelen tussen de kluiten door en krijgen daar uiteindelijk wel warm van, de leemgrond vol winterslapend bodemleven dat zich tussen de knollen verschanst: pissebedden, petroleum-blauwe of bruin-gouden kevers, meer pendelaars dan dat je mogelijk acht, andere wormen, hoornaars, oorwormen, enkele lieveheersbeestjes, melkachtige eitjes van wie weet welk beest, kleine en grotere gangen van andere aardpeersnoepers die ik niet te zien krijg, een fazant die schril van zich laat horen of één van de runderen die loeit, waardoor het me plots daagt dat alles verder stil is, en dat ik daar klein op mijn knieën naar iets onmetelijk kostbaars zit te kijken, en dat de plek waar ik stage loop daar al decennia lang onnoemelijk veel zorg voor draagt. En dan komt de zon erdoor, en krijg je waar enkel het Japans een woord voor heeft, komorebi, het zonlicht dat tussen de dorre bladeren van de neergebogen aardpeerstengels flikkert. Ondertussen drupt mijn neus, ook van de kou, en met mijn handen onder de modder, kan ik niet anders dan die laten druppen.
Foto's en tekst: Kristien Van den Brande - februari 2024
Kristien zit in het eerste jaar van het leertraject biologische en biodynamische landbouw in Gent. Voor meer info over de opleiding, neem een kijkje op https://www.landwijzer.be/leertraject. Je vindt er ook info-avonden terug voor de start in het leertraject in september 2024.