Lise Lagrou liep een jaar stage op een groentebedrijf en voelde de nood om iets anders te proberen. Momenteel loopt ze stage op het biologisch melkveebedrijf de Caipashoeve. Ze schrijft hieronder haar reflectie neer over haar ervaring op het bedrijf en haar relatie als vegetarier tot deze bedrijfstak.
Na een jaar lang stage te lopen in fijne en grove groententeelt kwam ik voor mezelf tot de vaststelling dat ik in het tweede jaar van het Leertraject Bio- & BD-Landbouw andere oorden wilde verkennen. Ondanks een fijne en leerrijke tijd merkte ik dat ik weinig affiniteit heb met groenten, of zoals mijn toenmalige praktijkopleider het verwoordde “planten zijn niet de rotsen die jij ervaart, maar levende organismen. Alleen spreek jij op dit moment hun taal nog niet en mis je zo de verbinding die je zoekt”.
De zomerse studiereis naar biodynamische boerderij 'Dottenfelderhof' in Duitsland zou volgens leertrajectbegeleider Geert heel wat ontdekkingsmogelijkheden bieden voor twijfelaars als mezelf. Een unieke kans om verschillende sectoren in de landbouw kort maar krachtig te leren kennen, waaronder de melkveehouderij. Al snel bleken dit geen loze woorden! Na enkele prille ochtenden in de koeienstal te vertoeven leek een stage in melkvee misschien toch niet zo’n gek idee en het proberen waard?
Bekomen van een fantastische reis begon het idee meer vorm te krijgen. Ik zou op zoek gaan naar een stageplaats binnen melkvee, voor een kortdurende stage van 20 dagen tijdens de wintermaanden. Tijdens die periode van het jaar zijn de koeien op stal en is er zo meer mogelijkheid om te observeren en contact te leggen. Na wat verkennen kwam ik terecht op de Caiphashoeve, bij bioboer Klaas in Leffinge (Middelkerke). Een polderdorp waar naast de beats van Leffinge Leuren ook nog andere klanken weerklinken, namelijk die van Klaas zijn vrolijke koeien.
Een diverse bende van om en bij de 100 melkkoeien staan te pronken in zijn stal. Elk met een eigen karakter en voorkeuren. Zoals bij ons mensen kunnen we binnen de groep de ongeduldige onderscheiden, de nieuwsgierigen, diegene die niet vooraan in de melkstal wil staan, de koplopers en de volgers… Ondanks de grote groep kent de boer zijn dames en probeert hij zo goed en kwaad als mogelijk tegemoet te komen aan hun wensen. Iets wat mij persoonlijk nauw aan het hart ligt, ‘dierenwelzijn’, om het met een groot woord te zeggen.
Als vegetariër vind ik melk en alle verwante zuivelproducten een uitdagende en boeiende ethische kwestie. Doorheen mijn stageperiode leerde ik alvast heel wat meer rond dit thema.
Onderstaande ervaring illustreert dit:
Tijdens een van mijn eerste stagedagen mocht ik met de boer meevolgen bij het klaarmaken van het voeder voor de koeien. Een deel van hun samengesteld menu is Soy Feed, een restproduct van de sojamelkindustrie. Door onder andere een groeiende groep veganisten, groeit de vraag naar plantaardige dranken zoals sojamelk. Deze consumenten kiezen als drank namelijk vaak voor plantaardige 'melk', vanuit een overtuiging om geen dierlijke producten te consumeren. Maar indirect zorgt deze booming business ook voor 'afvalproducten'. Reststromen die in dit geval als veevoeder benut worden en op mijn stagebedrijf heel specifiek als deel van het rantsoen voor de melkkoeien. Koeien die als doel hebben melk te produceren... Bovenstaand voorbeeld deed mij stilstaan bij hoe onwetend (wij als) consumenten soms zijn en hoe belangrijk ikzelf korte keten vind. Weten hoe de vork aan de steel zit, van A tot Z, want er is altijd meer dan er op het eerste zicht lijkt.
Een andere stage ervaring die mij zeker zal bijblijven is mijn gesprekje met de 'kalvermarchand'.
Een kordate maar vriendelijke man die voor de kost kalfjes opkoopt bij boeren om die nadien opnieuw door te verkopen. Het was een vreemd gevoel, met z'n drie boven het kalf zijn verblijfje te hangen en een prijs overeen te komen. Eens de hand geschud, verdwijnt het kalfje de anonimiteit in. De man wilde even wat tijd vrijmaken om mijn stamelende vraag 'en wat nu... ?' te beantwoorden. Het kalfje gaat naar een opkweek voor kalfsvlees, met alle gangbare praktijken - zoals hun hele leven binnen blijven om de witte kleur van het vlees te kunnen garanderen - als gevolg.
Na zijn vertrek vraagt mijn stageboer of alles wel oké is met mij, de verwarring en onwennigheid is op mijn gezicht te lezen. Maar door ons gesprekje nadien ben ik hoopvol, het loslaten van dieren is ook voor de boer geen emotieloze daad. Ondanks een harde economische realiteit denkt hij na over hoe dit in de toekomst anders zou kunnen.
Doorheen de dagdagelijkse taken zoals het melken en het strooien van de boxen, probeer ik alle ervaringen een plaats te geven. Ik prijs me gelukkig dat ik op een warme en open plaats zoals dit melkveebedrijf de sector mag leren kennen. Ook al zijn er nog veel vragen onbeantwoord, op dit moment besluit ik dat alles met elkaar in verbinding staat en de waarheid waarschijnlijk ergens in het midden ligt ;-)
Foto's en tekst: Lise Lagrou
Lise zit in het tweede jaar van het leertraject biologische en biodynamische landbouw in Gent. Voor meer info over de opleiding, neem een kijkje op https://www.landwijzer.be/vorming/leertraject-biolandbouw