Op 8 & 9 dec 2018 ging de jaarlijkse CSA-conferentie door; om en om gaat ze door in Nederland en Vlaanderen en deze keer was het weer aan de Vlamingen. Om het de Nederlandse CSA-vrienden niet te moeilijk te maken, werd gekozen voor Antwerpen. Met een 100-tal deelnemers was het alweer een succes. De ruime keuze aan workshops zorgde voor een actieve uitwisseling rond de uiteenlopende thema’s die CSA-boeren en –boerinnen bezig houden.
Resultaten enquête
Als plenair gedeelte in de voormiddag werden de resultaten voorgesteld van een uitgebreide bevraging bij alle Vlaamse CSA’s rond een breed scala aan thema’s. Enkele dingen die bijbleven:
- de prijzen van de oogstaandelen verschillen nog steeds sterk; het blijft moeilijk om een eenduidig criterium te vinden waarmee je hun relevantie kan beoordelen; ook is het zo dat het inkomen van de CSA-boeren nog lang niet altijd het streefdoel van 1500 € netto besteedbaar inkomen per maand per voltijdse arbeidskracht bereikt
- er wordt een substantieel aandeel onbezoldigde arbeid gepresteerd op CSA-bedrijven door vrijwilligers, stagiairs en zorgvragers; dat is zowel maatschappelijk als persoonlijk uiterst zinvol, maar dreigt anderzijds soms de reële kostprijs van de oogstaandelen te vertekenen
- er is op vrij veel CSA’s nog heel wat onzekerheid over de duurzame toegang tot grond
- er zijn grote verschillen qua infrastructuur (nutsvoorzieningen, irrigatie, …) en op een belangrijk deel van de CSA’s is er geen bedrijfsgebouw of woning aan het veld; in een aantal gevallen is dat ook in de toekomst niet mogelijk.
Workshops
Zowel voor als na de middag was er keuze uit diverse workshops rond de duurzaamheid van het CSA-model, de toegang tot grond, zelfzorg voor boer en boerin, economische rendabiliteit, leveren aan restaurants, enz.
Er was ook belangrijk nieuws vanuit Nederland. In de marge van de workshop, ingericht door ‘Toekomstboeren’, werd aangekondigd dat in de komende weken ook in Nederland een CSA-Netwerk wordt opgericht. Tot nu toe was er enkel informeel contact tussen de Nederlandse CSA-bedrijven. Het roept wel vragen op dat de initiatiefnemers van de Nederlandse tak voorlopig niet van plan zijn om biologische certificering of een referentie-inkomen als voorwaarde te stellen voor de bedrijven die lid willen worden. Dat zijn nochtans belangrijke en wel overwogen keuzes die gemaakt zijn in het Vlaamse CSA-Netwerk.
Debat ‘De Korte Keten’
De dag werd afgesloten met een debat over diverse modellen in de korte keten, hun werking, hun waarden, hun resultaten. Vertegenwoordigers van Voedselteams, The Food Hub, het CSA-Netwerk, Boeren en Buren en Bioforum zaten aan de sprekerstafel; het debat werd gemodereerd door een verbredingsmedewerkster van Boerenbond. Alle sprekers kregen de ruimte om de kracht van hun model toe te lichten. Vanuit Bioforum klonk bezorgdheid over het feit dat bioboeren die gevraagd worden om hun producten via distributieplatforms als Voedselteams en Boeren en Buren te leveren, niet gebaat zijn met concurrentie door goedkopere gangbare collega’s (ook al is het op de webshop zichtbaar of een leverancier al dan niet bio-gecertificeerd is) en dat het vooral belangrijk is dat een bedrijf via deze kanalen voldoende volume kan afzetten; iets waar Voedselteams schijnbaar meer op let dan Boeren en Buren. Ook het niet onbelangrijk verschil in de distributievergoedingen die de tussenschakels als marge of commissie nemen (Foodhub – Voedselteams – Boeren & Buren) én de bestemming ervan, kwam aan bod.
Ondersteuning van het Netwerk?
Met bijna 50 CSA-bedrijven in Vlaanderen, is de noodzakelijke vrijwillige inzet van de boeren en boerinnen in het bestuur sterk toegenomen. De Vlaamse bijeenkomsten zijn de voorbije jaren opgesplitst in 3 regio’s, maar de coördinatie van het geheel wordt, zeker in de loop van het landbouwseizoen, te zwaar om enkel te worden gedragen door actieve boer(inn)en. Er wordt dan ook hoopvol uitgekeken naar het resultaat van een overleg dat het bestuur van het CSA-Netwerk onlangs had met Vlaams Landbouwminister Joke Schauvliege i.v.m. een mogelijke ondersteuning van de werking van het Netwerk.
Bedrijfsbezoeken
Op de tweede dag van de conferentie gingen bedrijfsbezoeken door op ’t Bioplekske in Emblem, Onslogischvoedsel in Booischot en ‘t Plukhof in Wiekevorst.