The Ecological Farm: A minimalist no-till, no-spray, selective-weeding, grow-your-own-fertilizer system for organic agriculture. - Helen Atthowe
Dit boek is het naslagwerk van een groenten- & fruitteeltster (en haar onlangs overleden man die ook grote biofruitteler was) met 40 jaar praktijkervaring op verschillende eigen bedrijven in verschillende regio's van de VS, met verschillende bodems en klimaten (Montana, California en Oregon).
Zoals de uitgebreide ondertitel aangeeft gaat het om de lange zoektocht naar een duurzame manier van telen, waar biodiversiteit boven én onder de grond centraal staan als basis voor gezonde en productieve gewassen. De traditionele praktijken van bemesting, bewerkingen en onkruidbeheer worden grondig herbekeken en grotendeels weggelaten. Dit in ruil voor een systeem waar diverse mengelingen van groenbemesters, overal onderzaai en groene meerjarige stroken tussen de bedden, dienen als bron van plantenvoeding doorheen het seizoen, als levende bodembedekking ter alle tijden en als habitat voor allerlei bestuivers en natuurlijke vijanden.
Maar het is vooral onder de grond dat er iets revolutionair gebeurt: door de constante aanwezigheid van levende (en afstervende) wortels van een brede waaier van verschillende soorten planten, ontstaat er een diversiteit aan bodemleven dat geen gelijke heeft in een landbouwsysteem. Gewassen die geplant of gezaaid worden in de nauwe omgeving genieten van de al aanwezige symbiotische bacteriën en schimmels, waardoor ze sneller en gemakkelijker aan hun voedingsstoffen geraken én veel beter beschermd zijn tegen pathogenen. In de stroken waar groenbemesters wel worden vernietigd en ingewerkt (vooral in het voorjaar dan) neemt er een snelle afbraak plaats, waardoor jonge planten ook voldoende voeding krijgen en een goede start maken.
Gedurende het seizoen worden de groene stroken gemaaid en belandt het maaisel er direct naast in de bedden tussen de planten: (bij)bemesting en bodembedekking tegelijkertijd zonder onnodige transport van grote hoeveelheden biomassa! Naargelang de behoeftes van de planten en hun groeistadium kan de boer.in zelf kiezen wanneer er best gemaaid en gemulchd wordt. Van verse stikstofrijke biomassa in de beginfases van een teelt tot ruw koolstofrijk materiaal later in het seizoen! De groene stroken worden nooit in hun geheel afgemaaid: een deel wordt met rust gelaten en kan zo in bloei gaan. Het trekt insecten aan en dient als beschutting voor spinnen, loopkevers en nog veel meer op termijn. Zo is er overal dichtbij elke teelt een smalle strook ongestoorde natuur.
In de zomermaanden worden de ruimtes tussen veel gewassen nog eens ingezaaid met al dan niet vorstgevoelige bodembedekkers, die dan ook dienen als groenbemesting voor de volgende teelt na de winter. Gedaan met blote velden in het voorjaar, stomende stapels mest en (te) veel intense bewerkingen!
In dit pionierswerk zien we voor het eerste een haalbaar systeem van holistische bodemzorg door permanente bedekking met levende planten, dat op commerciële schaal toepasbaar is en ontwikkeld is door praktijkervaring. Helen deelt openlijk haar lang leertraject van meerdere decennia, ook de fouten en harde lessen die ze erdoor leerde. Gedurende al die jaren legde ze ook eigen proeven aan om verschillende praktijken met elkaar te vergelijken. Ook liet ze veel metingen uitvoeren op deze proeven. Geen grootschalige wetenschappelijke proeven maar praktijk gestuurd en in zijn eigen context, de conclusies die ze er van trekt onderbouwen veel van haar (overtuigende!) argumenten. Deze revolutionaire kijk op hoe planten zich gedragen, voeden en communiceren met elkaar en de vele bodem micro-organismen wordt de laatste jaren bevestigd door allerlei nieuwe wetenschappelijke inzichten. Niks in de bodem is eenvoudig, maar de grote complexiteit van alle interacties tussen plantwortels en hun microbiële metgezellen die steeds beter in zicht komen brengt ons wel tot een hoopvol conclusie: diversiteit, zowel boven als onder de grond, is eigen aan de natuur maar kan ook worden nagestreefd in de landbouw; het is zelf broodnodig in dit tijdperk van klimaatverandering, insectensterfte en bodemdegradatie, en bovenal het werkt in de praktijk!
Deze boekentip werd ingezonden door Dave Buchan, bioboer op 't Wijveld in Destelbergen en hoofddocent Bodem in het Leertraject Bio- & BD-Landbouw van Landwijzer.
The Ecological Farm: A minimalist no-till, no-spray, selective-weeding, grow-your-own-fertilizer system for organic agriculture
Helen Atthowe.
Chelsea Green Publishing 2023.- 384 blz
EAN: 9781645021810