Beginnerscursus Natuurlijk Imkeren (2 jaar)

Via deze cursus willen we startende imkers op weg helpen naar een manier van natuurlijk bijenhouden met respect voor de honingbij en het gehele ecosysteem waarin wij samen met haar leven.

De beginnerscursus Natuurlijk Imkeren loopt over 2 bijenseizoenen (van maart tot september) met 12 lesdagen in het eerste jaar en 8 lesdagen in het tweede jaar. Het eerste jaar bestaat uit zowel volle theorielesdagen als halve theoriedagen, met hieraan gekoppeld waarnemingsoefeningen op onze eigen bijenstanden. In het tweede jaar wordt er voornamelijk gewerkt met diepgaande praktijkmomenten waarbij de cursisten zelf een bijenvolk verzorgen onder begeleiding van onze docenten.

Hierna word je aangemoedigd om te starten met een eigen bijenvolk en je hierbij verder te laten ondersteunen in het netwerk Natuurlijk Imkeren.

In het voorjaar plannen we steeds een nieuwe beginnerscursus. 

De uitgangspunten van het natuurlijk imkeren

Het natuurlijk imkeren is geen dubbelzinnigheid waaronder een breed scala aan praktijken zich thuis kunnen voelen. Het is een verdiepende manier van bijen ‘houden’, waarbij we liever kijken naar het grotere geheel (de bij, het ecosysteem, de bredere natuurlijke context) dan ons enkel toe te spitsen op de taken van de imker.
Wij delen onze visie op het natuurlijk imkeren die ons het kader geeft waarbinnen we deze beginnerscursus organiseren.

Wie graag instapt in deze cursus, begrijpt & onderschrijft mee deze keuzes.

• We zien een imker als diegene die voor optimale omstandigheden zorgt om een bijenvolk op een bij-eigen en bijvriendelijke wijze te houden. We beschouwen de honingbij en een bijenvolk niet als een wild dier, maar als een gedomesticeerd insect en superorganisme, dat de nodige zorg van de imker verdient.
• We imkeren in 1e instantie in functie van het behoud van de honingbijen en van de bestuiving die zij verrichten. De opbrengst van honing en andere bijenproducten is van secundair belang en in evenwicht met de ontwikkeling en behoefte van het volk.
• We kiezen voor een brede genetische diversiteit in het bijenvolk en zo mogelijk voor streekeigen bijen.
• Voor de behuizing van de volken kiezen we voor natuurlijke, damp-open materialen en een bij-eigen volume waarin natuurlijke nest- en ratenbouw mogelijk zijn (liefst in één aaneengesloten ruimte). We maken gebruik van een kastsysteem waarbij honingafname en werkzaamheden in het volk kunnen gebeuren met een beperkte verstoring van het volk zodat de opbrengstvoordelen van het imkeren kunnen blijven bestaan, nl. een evenwichtige afname van honing, was, stuifmeel en/of propolis.
• We beperken het aantal ingrepen in het volk & de kast én de aard ervan; we respecteren daarbij de integriteit van de individuele bij én het bijenvolk als geheel.
• We dragen zorg voor een goede standplaats van de bijenvolken met aanwezigheid van voldoende drachtplanten doorheen het seizoen. We vermijden transport van de volken en plaatsen ze in kleine groepen en niet te dicht bij elkaar.
• We werken met een zoveel mogelijk natuurlijke vorm van vermeerdering van bijenvolken dmv zwermen of afleggers, die een eigen koningin ontwikkelen.
• We verstrekken geen andere voeding om afgenomen honing te compenseren. Indien bijvoederen nodig is, doen we dat bij voorkeur met andere honing van natuurlijke imkerij.
• We volgen de natuurlijke dynamiek van het volk (broed, zwermgedrag, climax-ontwikkeling, …) en verhinderen die niet. We staan natuurlijke bevruchting toe, natuurlijke keuze en ontwikkeling van de koningin, natuurlijk zwermgedrag.
• Op het vlak van gezondheidszorg voor bij & volk en mogelijke ziekten of plagen (o.a. varroa) kiezen we in eerste instantie voor een preventieve versterking van de immuniteit van bij én volk en een goede monitoring. Indien nodig maken we gebruik van natuurlijke versterkings- of bestrijdingsmiddelen.

Wat mag je onder meer verwachten in het eerste jaar?

Het eerste jaar bestaat uit zowel volle theorielesdagen als halve theoriedagen, met hieraan gekoppeld een kennismaking met de praktijk op onze eigen bijenstanden door middel van observatie- en waarnemingsoefeningen. In totaal zijn er 12 lesdagen gepland van maart tot en september.

Via de theorielessen geven we het breder beeld over de werking van het bijenorganisme en voegen we stapsgewijs het perspectief van de imker hieraan toe. Hierbij gaan we grondig in op de volgende thema's: samenstelling bijenvolk, drachtplanten, solitaire bij, warmtehuishouding, wetgeving, jaaroverzicht, imkermateriaal, inrichting standplaats, bijengezondheid, varroa, de zwerm, historiek imkerij, kasttypes, bijenproducten en inwintering. 

Met de observatie- en waarnemingsoefeningen gaan we de theorie koppelen aan de werkelijkheid en bieden we een ruime kennismaking met de praktijk aan door middel van de volgende oefeningen: eerste externe waarnemingen, wissel van de bodemplank, observatie vliegplank, intrede van de lente, microbiologisch klimaat van de kast, openen van de kast bij goede omstandigheden, intieme kennismaking met de bijen, structuren, organisatie, observatie , explosieve groei met mogelijks zwermstemming tot gevolg.

Wat mag je verwachten in het tweede jaar?

Het tweede jaar omvat 8 praktijkdagen en wordt gespreid over het bijenseizoen van maart tot en met september. Je begeleidt doorheen het seizoen, samen met je medecursisten, in graduele zelfstandigheid de bijenvolken op onze educatieve bijenstand en leert de methodes van het natuurlijk imkeren praktisch toepassen.
Tijdens elke lesdag is er tijd voorzien voor vragen die de cursisten zelf willen inbrengen.
Aangezien de deelnemers reeds kunnen bouwen op de kennis uit het eerste jaar zien we deze lessen ook als samenkomsten die we voorzien van voldoende uitwisseling onderling, zodat deze imkers in spé ook kunnen leren aan elkaar.

Deze praktijkdagen worden begeleid door twee docenten.

Lees hier het verslag van een vorige cursusreeks.

Doelpubliek

Voor geïnteresseerde, beginnende imkers:

• Die weinig tot geen ervaring hebben met imkeren.
• Die willen opstarten met het houden van honingbijen. Al dan niet op een eigen plek.
• Die willen investeren in imkermateriaal, een bijenvolk en de nodige behuizing.
• Die onze uitgangspunten over het natuurlijk imkeren begrijpen en mee onderschrijven.
   

Gezien de diepgang en tijdsinvestering van de cursus zien we jouw deelname als een engagement. We polsen dit engagement in de inschrijvingsmodule door middel van een vragenlijst.

Deze cursus is NIET bedoeld voor reeds praktiserende of ervaren imkers die willen omschakelen naar natuurlijk imkeren. Voor zij die reeds ervaring hebben en via deze cursus willen omschakelen, raden we aan om contact op te nemen met de organisator om te bekijken of een deelname aan het tweede jaar tot de mogelijkheden behoort.
Dat kan door contact op te nemen via siebe.keirse@landwijzer.be of 0489 27 66 79 waar we je eerdere praktijk- en/of cursuservaring bespreken met als doel samen te onderzoeken of een deelname aan een beginnerscursus voor jou zinvol is.

Data en locaties

Elk jaar richt Landwijzer één beginnerscursus (2 jaar) in.

De start van een beginnerscursus wisselen we af tussen twee locaties (Zulte en Zelem). De groep zal de tweejaarlijkse cyclus van een beginnerscursus steeds kunnen afwerken op dezelfde locatie waar ze gestart is.
Met de beginnerscursus volgen we het ritme van het seizoen zoals de bijen dit beleven. Dit loopt doorgaans van maart tot en met september. In de schoolvakanties wordt er geen les gegeven.

Voor de observatie-, waarnemings- & praktijkoefeningen beheert Landwijzer VZW zelf twee bijenstanden voor louter educatieve bijenstanden.
Onze bijenstanden vinden plaats op de gemengde bio-boerderij De Zonnekouter (Zulte, Oost-Vlaanderen) en op het bio-fruitbedrijf Den Boogerd (Zelem, Limburg).
Onze beleidsvisie op onze bijenstanden lees je hier.

In maart 2024 gaat er een beginnerscursus Natuurlijk Imkeren van start op De Zonnekouter (Zulte, Oost-Vlaanderen). Deze reeks is helaas volzet.

Cursusbijdrage

Richtprijs beginnerscursus: €470 (bijdrage eerste jaar)
Voor deelname aan het tweede jaar werken we met een nieuwe inschrijvingsronde: iedere deelnemer zal dus kunnen kiezen of hij of zij verder gaat in het tweede jaar. De richtprijs hiervoor is €300.