In de volksweerkunde was men zeker, de heren Ijsheiligen (soms in gezelschap van Sophia, de enige dame) zijn gepasseerd en de vruchtgewassen kunnen buiten. De kans op nachtvorst is nu aanzienlijk verminderd. Ik ben geabonneerd op meerdere boerennieuwsbrieven en lees al een hele week dat de boeren hier niet meer op vertrouwen. Wanneer zekerheden wankelen, is het essentieel om de bestaande kaders kritisch te evalueren.
De onvoorspelbaarheid van de regen is het thema van de documentaire 'Thank you for the Rain' die ik deze week zag voor de selectie van FoodFilmFest dit najaar van Voedsel Anders. Deze docu toont de impact van de onvoorspelbaarheid van het regenseizoen en de extreme weersomstandigheden op een boerenbedrijf vanuit het perspectief van een Keniaanse boer. Een krachtig element van de documentaire is dat de boer zelf een camera in handen krijgt. De boer is strijdvaardig. Door bomen te planten werkt hij aan een veerkrachtiger boerensysteem.
In ons eigen land zien we soortgelijke uitdagingen, zoals de momenteel verzadigde bodems van de vele regen die we de laatste maanden kregen. De bodem heeft geen tijd om te drogen en kan de zware machines nog niet verdragen zonder schade aan te richten. Hoe werken wij aan het veerkrachtiger boerensysteem?
In de biologische landbouw produceren we voedsel terwijl we tegelijkertijd de bodem en biodiversiteit verbeteren. Dit vereist echter een specifieke benadering van landbouw: kennisintensief, ecologisch verantwoord en gericht op samenwerking met de natuur.
Elke boerderij functioneert als een vitaal orgaan binnen onze bredere maatschappij. Net zoals organen in een lichaam het systeem dienen, stabiliseren, zuiveren en voeden, zo doen onze boerderijen dat ook. Wij zien deze 'organen', met hun boeren en andere belanghebbenden, als meer dan alleen dienstverleners. Zij zijn ook de zenders van cruciale signalen naar het maatschappelijke systeem; ze geven feedback, delen lessen, waarschuwen, stellen vragen, …
‘Ingetuned’ op dit netwerk van signalen kneden we aan de toekomst van landwijzer. We zetten in op boerendiversiteit, want landbouw heeft meer dan één maat. Landbouw moet divers zijn en passen bij de persoon en zijn omgeving. We willen een klimaat creëren waarin verschillende vormen van landbouw kunnen bloeien en waarin boeren worden gezien als cruciale partners in het vormgeven van het toekomstige landschap.
Ondertussen zetten we de vruchtgewassen buiten en leggen de doeken klaar voor de vorst wanneer deze niet meer verwacht wordt. In de levende boerenlandbouw zit de doorleefde boerenwijsheid zoals de kennis van de volksweerkunde met de flexibiliteit om je steeds weer aan te passen.
Honderd jaar geleden ging de landbouwconferentie door dat als het startpunt gezien wordt van de biodynamische landbouw. Dit weekend gaan we dit vieren op het Biodynamische 'Feest van de Eeuw' bij de collega’s van Warmonderhof.
’t Is zaak opmerkzaam te zijn; want vele zaken gaan al jarenlang zo én andere gebeuren maar eens om de honderd jaar.
Eva Samyn