'In Boerenhanden' - Paul De Schepper

Inventaris van een landbouwmuseum

De Landelijke Gilde van Stekene beschikt over een heus landbouwmuseum. Deze afdeling van de Boerenbond organiseerde destijds regelmatig een stukje landbouwfolklore onder de vorm van oogstfeesten, waar het graan werd geoogst op de traditionele wijze, zoals dat in een niet al te ver verleden (hooguit een halve eeuw !) nog op vele plaatsen gebeurde.

Tussen twee oogstfeesten in lag het oude boerenalaam toch maar ergens te liggen, en zo groeide het idee om een museum in te richten. De collectie is ondertussen aangegroeid tot zo’n 300 stuks alaam in een bijna onvoorstelbare diversiteit. Naast een breed overzicht van wat in alle stadia van de landbouwproductie aan alaam werd gebruikt, bezit het museum een volledige en derhalve unieke collectie van alle werktuigen van de (agrarische) vlasbewerking.

Paul De Schepper heeft de collectie van het museum stuk voor stuk geïnventariseerd, en bovendien deze inventaris ook nog eens omgewerkt tot een schitterend lees- en kijkboek.
Het boek vangt aan met een “Impressie van honderdvijftig jaar landbouw”, een uiterst boeiende en natuurlijk ook wel vrij lange geschiedenis, hier voor de gelegenheid leesbaar samengevat in 30 bladzijden. Dat is op zich een huzarenstukje.

En dan volgen een driehonderdtal bladzijden met schitterende foto’s (niet enkel van werktuigen) en bijhorende teksten. De werktuigen die elk afzonderlijk uitvoerig worden beschreven zijn ingedeeld volgens het werk waarvoor ze werden ingezet : bodembewerking, mestverwerking, planten en zaaien, gewasbescherming, oogsten, hulpmiddelen op en rond de boerderij. Aan elk van deze thema’s wordt ook nog eens een inleidende tekst gewijd.

Met dat alles is “In boerenhanden” zowel een getuigenis van het leven van vele generaties boeren als een lofzang op onze agrarische cultuur. Door de werktuigen heen spreken de innerlijke drijfveren van de boeren : zorgzaamheid, inventiviteit, stielkennis, arbeidsethos, trots op “goed werk”, … En denk niet dat een boek over werktuigen die nergens meer gebruikt worden ons niets kan leren dat nuttig is in de actuele landbouw. Wat er te lezen valt in de inleiding over de graanoogst, is een van de vele voorbeelden daarvan.

Vergis u ook niet in het feit dat dit de inventaris is van slechts één museum. Uiteraard zijn er in de landbouwwerktuigen regionale verschillen, en veel. Maar de uitgebreide en diverse Stekense collectie is een uitstekende staalkaart voor het geheel.

Voor wie de landbouw het mooiste beroep van de wereld vindt, is dit een boek van vele uren puur genieten. Naast de auteur en de Landelijke Gilde van Stekene mogen we ook de Erfgoedcel, het Centrum voor Agrarische Geschiedenis, de Vlaamse Overheid en de Provincie Oost-Vlaanderen dankbaar zijn. Het is geen toeval dat Sander Vercamer, gedeputeerde voor landbouw, en Jozef Dauwe, gedeputeerde voor cultuur, samen tekenen voor het nawoord. Dit is ook echt agricultuur en cultuur samen in hun puurste vorm.

Koen Dhoore