'Reinventing Organizations (Nederlandse editie)' - Frederic Laloux

Met zijn boek “Reinventing Organizations” heeft Frederic Laloux, een Brusselaar met roots in de wereld van het managentsadvies, een schot in de roos afgeleverd als het gaat om toekomstgerichte organisatie-ontwikkeling. Er verschijnen voortdurend allerlei boeken over het management van organisaties en bedrijven; dat is niets nieuws onder de zon. Toch past dit boek niet zomaar in dat rijtje; het valt zelfs in menig opzicht revolutionair te noemen.

Omdat het niet vertrekt vanuit één of andere theorie die hogere winstcijfers of eer en glorie voor de manager zelf moet opleveren. Reinventing organizations begint bij de vaststelling dat alle management-theoriën ten spijt, nooit eerder zoveel mensen uitgeblust, opgebrand, ontmoedigd en ongelukkig zijn geweest in hun werksituatie. De cijfers terzake zijn ronduit dramatisch. Met zijn boek richt Laloux zich op meer arbeidsvreugde voor àlle medewerkers van de organisatie en gaat daarbij uit van 3 basisprincipes: doorgedreven zelfsturing op alle niveaus (ipv hiërarchie en vaste organigrammen), inzet van de heelheid van de persoon (ipv afgebakende functieomschrijvingen) en een permanent evoluerend doel van de organisatie (ipv vooraf bepaalde meerjarige beleidsplannen). Als metafoor voor deze manier van samenwerken gebruikt hij het beeld van een levend organisme. Dat moet toch elk bedrijf en elke organisatie in en rond de biologische landbouw als muziek in de oren klinken !

In z’n boek behandelt Laloux in hoofdzaak 3 thema’s:

1. Hij beschrijft, gebaseerd op diepgaand wetenschappelijk onderzoek, de opeenvolgende -en nog steeds naast elkaar voorkomende- bewustzijnsstappen die we als mensheid hebben doorgemaakt. Hij toont daarbij aan dat bij elke bewustzijnsstap ook welbepaalde -en zéér herkenbare- organiserende principes horen. Hij maakt ook duidelijk dat we op de drempel staan van een nieuwe bewustzijnsstap en dat daar –uiteraard- ook nieuwe organisatieprincipes bij horen.
2. Vervolgens gaat hij die nieuwe principes niet theoretisch beschrijven. In plaats daarvan is hij wereldwijd op zoek gegaan naar organisaties en bedrijven die vanuit dit vernieuwend bewustzijn hun organisatie vorm geven. Om te vermijden dat hij zou vervallen in het beschrijven van allerlei kleine initiatiefjes, waarvan veel mensen zouden zeggen dat ze onmogelijk als voorbeeld kunnen dienen voor grotere organisaties, heeft hij zichzelf de beperking opgelegd om voorbeelden met minimaal 100 medewerkers te zoeken. Zo heeft hij er 12 uitgekozen die hij in detail beschrijft: hoe werken ze precies, hoe komt het dat ze succesvol zijn en waarom werken hun medewerkers er graag? Alle facetten van het management komen daarbij aan bod.
3. Ten slotte beschrijft hij hoe een bestaande organisatie of actief bedrijf deze sturende principes kan invoeren en zo een toekomstgerichte stap kan zetten in z’n ontwikkeling. De valkuil om toch weer in de oude patronen te vervallen is echter steeds aanwezig. Maar éénmaal de nieuwe organisatie-cultuur is verworven, wordt ze door alle medewerkers mee bewaakt en verzorgd en blijkt ze ook bestand tegen de onvermijdelijke moeilijke periodes waar een bedrijf of organisatie soms doorheen gaat. Eén absolute voorwaarde: geïnspireerde én inspirerende leiders!

Als meer organisaties en bedrijven in en rond de bio-sector deze organische werkvorm zouden aannemen, zou dat zeker de hele sector ten goede komen. We zouden zo niet enkel het ecologisch aspect van de bio-beweging op de kaart zetten, maar ook de sociaal-economische innovatie, die ermee samen gaat, zichtbaar maken. Een aanrader dus voor alle betrokken leidinggevenden en bestuurders. Want daar is Laloux heel duidelijk over: zonder een volledig engagement van bestuur en leiding tav deze vernieuwing, is een duurzame mentaliteitsverandering in de organisatiecultuur en –structuur niet mogelijk.

Geert Iserbyt