Op 25 en 26 september laatstleden ging op boerderij De Kollebloem voor de vijfde keer de BD-zomerschool door. Met de grootste groep deelnemers ooit, waaronder bovendien heel wat mensen die verbonden zijn met boerderijen die al heel lang de BD-gedachte uitdragen, werd het zowel voor de initiatiefgroep als voor de deelnemers een hele mooie jubileum-editie.
De BD-Zomerschool ontstond op initiatief van enkele pionier-boeren, en werd in de voorbije jaren verder uitgebouwd in samenwerking met Landwijzer en de Vereniging voor Biologisch-Dynamische Landbouw en Voeding. De zomerschool biedt aan jonge boeren de kans om hun kennis over de biodynamische landbouw te verdiepen, onder meer door het uitwisselen van ervaring met elkaar en met oudere boeren.
Met het thema van dit jaar sloot de zomerschool aan bij de oproep van de landbouwafdeling van het Goetheanum, om in plaatselijke activiteiten – en voorbereidend op de Internationale Landbouwconferentie van 2022 – verdiepend te werken rond de kwaliteit van biodynamische voeding. Niet alleen het belang van voeding voor mens, aarde en kosmos komt daarbij in beeld, maar ook welke invloeden en wisselwerkingen daarbij een rol spelen (inbegrepen de mens en zijn toewijding), de vraag hoe we kwaliteit kunnen waarnemen en waarneembaar maken… kortom: hoe ons werken in en voor de landbouw bijdraagt aan levenskwaliteit.
“Levenskrachten waarnemen” (Anna Van Oostwaard) en “Preparaten voor voeding in balans” (Antoine De Paepe) zijn jaarlijks terugkerende, vaste thema’s op het programma van de zomerschool. Dit jaar sloten deze thema’s uiteraard naadloos aan bij het overkoepelende thema “Voedingskwaliteit, levenskwaliteit”.
Mieke Lateir, adviseur biologische zaden voor Bingenheimer Saatgut, bracht het thema “Zaadveredeling en levenskrachten” aan. Zij legde o.m. uit hoe de veredelaar vanuit een dialoog met de plant en door inzicht in de wisselwerking tussen plant en omgeving, in staat is cultuurgewassen te ontwikkelen die de gehele mens ondersteunen en voeden. Voor de biodynamische achtergronden bij het begrip levenskrachten werd Mieke bijgestaan door BD-boer Bernd Vandersmissen. Bernd is zelf sinds jaar en dag deelnemer aan de zomerschool, en bracht dit jaar zelf een heel doordachte en doorleefde visie ten gehore.
Op zondagmorgen was Ann Naeyaert te gast. Ann leeft en werkt als heilpedagoge in de Christoforusgemeenschap, een kleinschalige voorziening voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Ann legde vanuit haar ervaring uit hoe voeding deel uitmaakt van de zorg voor mensen vanuit het antroposofisch mensbeeld.
Zelf mocht ik (zoals gebruikelijk op zaterdagavond) een meer bespiegelende voordracht houden, deze keer over de ontwikkeling van de wereld en de mens. Het bredere beeld van de geschiedenis van onze aarde, de mens en zijn cultuur, geven vertrouwen en houvast, en dat is in deze tijd meer dan ooit belangrijk.
En verder waren er ook de jaarlijks terugkerende ingrediënten: maaltijden die werkelijk voeden, gesprekken die dat ook doen, boeren-kampvuur (waaraan ook het bier van de streek niet ontbrak, heb ik mij laten vertellen), de zondag inzingen op het veld…
Wie erbij was, heeft (opnieuw) mogen ervaren dat je er als BD-boer niet alleen voorstaat. Verweg of dichtbij staan op hun eigen veld collega’s naast en achter je, en sommige zijn meer vrienden dan collega’s… Boeren doe je niet alleen. Zelf hoop ik dat velen in deze tweedaagse gevoeld hebben dat ze als boer of boerin trots mogen zijn op de voedingskwaliteit en levenskwaliteit die ze aan de wereld schenken.
Veel dank aan al wie heeft bijgedragen tot het welslagen van de vijfde BD-zomerschool. Dank aan alle docenten, aan het Kollebloem-team dat ons eens te meer zo zorgzaam heeft onthaald, en uiteraard aan alle deelnemers zonder wie er geen ontmoetingen, gesprekken en uitwisselingen, en dus finaal ook helemaal geen zomerschool zou zijn!
Koen Dhoore
Meer weten over biodynamische landbouw? Bekijk hier ons cursusaanbod.